Binnenvaartmuseum

---

Nederland heeft veel musea op bijna elk gebied, daaronder zijn ook diverse maritieme- en scheepvaartmusea echter waar het aan ontbrak was een Binnenvaartmuseum.

Sinds de oprichting van vereniging De Binnenvaart in 1990 was dit één van de vele wensen van het bestuur. Toen dan ook in 2004 de duwboot RENE SIEGFRIED, liggend in Nierstein, te koop aangeboden werd, heeft de vereniging, na lang onderhandelen en een grondige opknap beurt, deze boot gekocht en ingericht als Binnenvaartmuseum.

De RENE SIEGFRIED is dan ook het eerste en enige Binnenvaartmuseum van Nederland. Dit museum is steeds in ontwikkeling en schenkt niet alleen aandacht aan de historie van de binnenvaart maar ook de huidige innovatieve binnenvaart komt aan bod, naast een permanente tentoonstelling, is er elk jaar een nieuw thema.

In het begin bevond het museum zich alleen in de machinekamer en voorpiek van de duwboot. In grote vitrines wordt door middel van modellen, foto’s, gebruiksvoorwerpen, prularia e.d. de geschiedenis van de binnenvaart weergegeven. Uit nalatenschap van Martin van de Geer staat er een vitrine met vele kleine scheepsmodellen en op deze wijze wordt een belangrijk stukje Rijnvaartgeschiedenis voor het nageslacht bewaard. Scheepswerf De Biesbosch heeft bijzondere aandacht, want op deze werf is de RENE SIEGFRIED in 1963 te water gelaten.

Door de steeds grotere naamsbekendheid die het Binnenvaartmuseum geniet, worden er ook steeds mooie maritieme goederen en scheepsmodellen ter beschikking gesteld en/of in bruikleen afgestaan. Hierdoor groeit de collectie gestadig en is het een streling voor het oog om al dit moois in het museum te bewonderen.

Echter de ruimte is beperkt op de RENE SIEGFRIED en omdat de boot, in het verleden, veel LASHbakken heeft geduwd over de Rijn is men op het idee gekomen om een dergelijk duwbakje aan te kopen als aanvulling van het Binnenvaartmuseum. In 2008 heeft daadwerkelijk de vereniging de LASHbak SG S 6013 aangekocht en men is begonnen dit in te richten als expositieruimte.

Met de permanente expositie wordtde evolutie van de binnenvaart weergegeven vanaf de houten zeilvaart tot en met de huidige moderne duwvaart.

Voor oudere bezoekers is het een feest van herkenning en voor de jongere generatie een bron van ontdekking.

Met jaarlijkse wissel exposities wordt getracht de attractiviteit voor het publiek te verhogen.

De eerste bescheiden wisseltentoonstelling, die onder bezielende leiding van Chris Slagter werd ingericht, handelde over de binnenvaart varend over de Zeeuwse wateren en heette: ”Stoomvaart en visserij op de Zeeuwse stromen” en was een streling voor het oog. Aanleiding voor deze expositie was het uitkomen van het boek: De Zeeuwen voeren naar alle windstreken, door Ad Durinck.

In 2006 was er een expositie over ”De vaart door Noordwest Frankrijk”. Als basis diende een serie oude ansichtkaarten van wijlen Hans Schuitemaker. Naast deze oude afbeeldingen wordt van dezelfde locatie een hedendaagse foto geplaatst.

“50 jaar West Europese duwvaart 1957 – 2007” was het thema voor deze expositie. Van heinde en verre waren modellen van duwboten en duwcombinaties in tijdelijk bruikleen gegeven om de expositie in te richten. Door de inzet van Jos Hubens, met specifieke kennis over de duwvaart, was er een prachtige overzichtstentoonstelling tot stand gekomen over de ontwikkeling van de Europese duwvaart. Te zien waren onder andere een overzicht van alle nieuwgebouwde duwboten die op scheepswerf De Biesbosch gebouwd zijn.

Tevens werden er in het binnenvaartmuseum televisieopnamen gemaakt voor een documentaire over “50 jaar duwvaart” die in het najaar 2007 door TV Rijnmond werd uitgezonden en op DVD te koop is.

Het thema van de expositie was: “60 jaar Rheincruisevaart 1948-2008” In 1948 werd de meerdaagse passagiersvaart gestart met tijdelijk omgebouwde vrachtschepen. De schepen zijn in de loop der jaren steeds luxer geworden. Ter gelegenheid van dit jubileum werd een musea cruisevaart van Dordrecht naar Bazel georganiseerd. In resp. Dordrecht, Emmerich, Duisburg, Düsseldorf, Koblenz, Mannheim, Straatsburg en Bazel werd aangelegd om deze scheepvaartmusea te bezoeken en om nieuwe ideeën op te doen voor het Binnenvaartmuseum in Nederland.

In dit jaar werd er een overzicht tentoonstelling ingericht over een bijna verdwijnend scheepstype, namelijk het sleepschip. Er is altijd veel over sleepboten geschreven, echter de sleepschepen zelf zijn altijd onder belicht gebleven. Nagebouwd is er een afvarende Damcosleep te zien met als sleepboot de DAMCO 21 met vier lege Damco sleepschepen in aanhang. Daarnaast staan er meerdere fraaie modellen van sleepschepen, waaronder de ENGELINA van schipper Hubens.

Uitgebreid aandacht wordt dit jaar geschonken aan de zogenaamde ”Franse Motor”. Het gaat hier om twee typen motorvrachtschepen, welke in Canada en in de Verenigde Staten van Amerika zijn gebouwd. In het kader van de Marshallhulp kort na de tweede Wereldoorlog zijn deze schepen in secties naar Europa vervoerd.Grotendeels zijn deze Franse schepen geassembleerd op scheepswerf De Biesbosch in Dordrecht. Van de ”kleine” Fransman zijn er 25 eenheden gebouwd. Van de ”grote” Fransman zijn er zelfs 95 gebouwd. In deze schepen bevond zich een Enterprise motor als voortstuwing, veel gebruiksartikelen van deze motor zijn te zien op de expositie. Een prachtig scheepsmodel van de LEOVILLE is het pronkstuk van de tentoonstelling.

Het ligt in de bedoeling om dit jaar expositieruimte in de LASHbak te openen.Een prominente plaats heeft achterschip van de houten hektjalk DE JONGE JACOB hier ingekregen. Deze tjalk is ongeveer 150 jaar geleden vergaan in de monding van de Dortsche Kil en werd in 2006 weer boven water gehaald. De in het wrak gevonden gebruiksartikelen vormen een onderdeel van de expositie.Daarom is besloten dit jaar als thema te geven: De zeilende binnenvaart.

Over al deze jaarthema’s wordt uitgebreid aandacht geschonken in het magazine BINNENVAART, uitgeven door de vereniging. Dit twee maandelijks tijdschrift staat vol met prachtige (historische) verhalen aangevuld met schitterende foto’s.

De bijgaande foto’s geven u alvast een impressie, maar veel beter is als u zelf een bezoek brengt aan de expositie(s).