Aanvullingen en correcties zijn welkom.





Tekst: Leo Schuitemaker.
Bewerking: Pieter Klein.
Tenzij anders vermeld: afbeeldingen ingezonden door Leo Schuitemaker.
Naar overige afbeeldingen.

Het Rode Kruis.

Deze organisatie, een initiatief van de Zwitserse zakenman Jean Henri Dunant, zag op 9 februari 1863 in Genève het levenslicht. Dunant raakte in 1859 diep bewogen door de ellende op het slagveld van Solferino in Italië, waar de Oostenrijkers de strijd leverden met de legers van Frankrijk en Sardinië. Tijdens de veldslag lagen duizenden gewonde soldaten hulpeloos in het rond. Dunant besloot tot de oprichting van een organisatie, die gewonde militairen voortaan zou moeten bijstaan. De organisatie ontwikkelde zich voorspoedig en kreeg weldra internationale erkenning. Hetgeen resulteerde in de toekenning van de allereerste Nobelprijs, , die in 1901 de allereerste Nobelprijs voor de Vrede kreeg, Ruim 250 miljoen mensen scharen zich thans achter de denkbeelden van het Rode Kruis.

Op 19 juli 1867 ondertekende Koning Willem 2 het Koninklijk Besluit tot oprichting van "eene Nederlandse Vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog". In 1895 wijzigde men deze naam in "Het Nederlandse Rode Kruis". Het is een particuliere instantie, die geheel onafhankelijk van de overheid functioneert en deel uit maakt van het Internationale Rode Kruis [E> rodekruis.nl].

De schepen van de vroegste Vaartochten

Al in het begin van de vijftiger jaren ontstond bij een groep medici, onder leiding van de Overijsselse arts F. Delhez, en andere bij de gezondheidszorg betrokken personen het denkbeeld om voor thuisliggende patiënten vaartochten te organiseren. In 1951 werd, met het hiervoor gecharterde mps "Gelderland" (gegevens), één tocht gemaakt. In de daarop volgende jaren, tot 1958, werd het mps. "Kasteel Staverden" (gegevens) voor diverse vakantietochten afgehuurd.

De eerste J. Henry Dunant.

Aanvullende foto en informatie: Mw. M. Mulder-Faassen.
Aanvullende informatie: Eilanden Nieuws 29-5-1959, 13-3-1973 en 27-2-2015

In 1958 gaf het Nederlandse Rode Kruis (NRK) opdracht, aan de scheepswerf Bodewes te Millingen, een speciaal hospitaalschip te bouwen. Het NRK werd hiertoe in staat werd gesteld door het Rampenfonds en het Nederlandse bedrijfsleven. Op 14 maart 1959 vond de tewaterlating van dit schip plaats en in juni 1959 kwam de (eerste) "J. Henry Dunant" in de vaart. De naam was ontleend aan de oprichter van het Internationale Rode Kruis: Jean Henri Dunant. (geboren: te Genève 8 mei 1828, gestorven te Heiden (Zwitserland), 30 oktober 1910).
Het eerste eigen schip was ingericht voor het verblijf van geheel bedlegerige mensen en had 4 slaapzalen met 16 tot 22 patiënten.  Het schip kon tevens dienst doen als evacuatieschip, drijvend hospitaal en als depot voor hulpgoederen.

Alhoewel het schip een succes was, begon men begin jaren zeventig de behoefte aan nieuw schip te krijgen. Modernere medische inzichten in de zestiger jaren hadden tot gevolg dat een groot deel van de patiënten, die voordien volledige bedrust voorgeschreven hadden gekregen, meer mobiel moesten zijn. Aan boord van het oude schip ontbrak hiervoor de benodigde ruimte. Er was onder andere onvoldoende plaats voor behoorlijke zit- en rolstoelen, terwijl de mogelijkheden voor de patiënten die "op" mochten, om zich te vertreden, te gering waren. Verder was er geen gelegenheid om de maaltijden aan een tafel te gebruiken. Eten diende in de slaapzaal, meestal in bed, te geschieden en ook waren de sanitairevoorzieningen onvoldoende aan de nieuwe inzichten aangepast. Er was daarom een dringende behoefte aan een groter en ruimer schip, waarop de gasten niet langer aan hun bed gebonden waren. 


Aanvankelijk is bestudeerd of het schip verlengd kon worden, maar bij deze studie bleek de ruimtewinst zeer gering te zijn, omdat de scheepsbreedte niet veranderd kon worden. Daarop werd besloten een nieuw schip te ontwerpen. Aan het ontwerp voor het nieuwe schip werd wel de eis gesteld, dat het vaargebied hetzelfde moest zijn, als voor de oude J. Henry Dunant, n.l. de hoofdvaarwateren van Nederland. Bij een breedte van 11 m bleken er twee "knelpunten" te zijn, de sluis te Gaarkeuken met een breedte van 9,80 m en de ophaalbrug van Koudekerk over de Oude Rijn met een toelaatbare breedte van 9,97 m. Vanwege de enorme ruimtewinst (en omdat de oude sluis van Gaarkeuken in de toekomst vervangen zou gaan worden) werd besloten de breedte van het nieuwe schip toch op 11,20 meter te stellen. Het schip werd in 1973 uit dienst gesteld en verkocht.
(gegevens)(meer foto's)



Als dank voor de hulpverlening door het Rode Kruis tijdens en na de watersnoodramp van 1953 kreeg het schip bij zijn doop van de bevolking van Flakkee een gedenkraam. Het raam, ontworpen door A. Koole uit Middelharnis toont een dijkdoorbraak met verdronken land, een helikopter, slachtoffers en helpers. Dit gedenkraam kreeg in plaatsje in de binnendeur van de entree midscheeps. Bij de verkoop van de Henry Dunant is dit cadeau in de bewaarplaatsen van het Rode Kruis beland en in de vergetelheid geraakt tot dat Mevrouw M. Mulder-Faassen op haar zoektocht naar blijken van dankbaarheid voor de hulpverlening na de Watersnoodramp het weer op het spoor kwam.

De tweede J. HENRY DUNANT

Aanvullende informatie: Artikel Eilanden Nieuws 13-3-1973 door P. in 't Veld, Ooltgensplaat

Op initiatief van mevrouw A.H, van Riemsdijk-Philips werd besloten een landelijke inzamelingsactie te houden, die haar hoogtepunt vond tijdens de NOS-TV-uitzending "Schip Ahoy" van 14 oktober 1970 vanuit de Ahoy-hallen in Rotterdam. Deze actie werd destijds gepresenteerd door Henk van Stipriaan. Toen op 28 november 1970 aan boord van de oude "Dunant" de actie voor het nieuwe hospitaalschip voor het NRK werd afgesloten, bleek het verrassende eindbedrag F 7.430.843 te zijn. Later groeide dat nog tot bijna 8 miljoen.



Het nieuwe schip werd ontworpen door Ir. D. v.d. Berg en Ir. J.W. Mutz. Een belangrijk aandeel het ontwerp van de inrichting en uitrusting ten behoeve van de passagiers had adjunct-directrice Medische en Sociale zaken van het Rode Kruis, mejuffrouw dr. A. Rot.
De bouw van het nieuwe schip werd na een open inschrijving gegund aan de Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij. Op 12 februari 1972 vond de kiellegging plaats en op 4 november van hetzelfde jaar de tewaterlating. Het schip werd in de daaropvolgende maanden afgebouwd en op 15 februari 1973 werd de technische proefvaart gehouden. Op 24 februari 1973 werd de nieuwe "J. Henry Dunant", bij het gebouw van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging "De Maas" te Rotterdam, door H.K.H. Prinses Margriet gedoopt, waarna het schip officieel door de werf aan het NRK werd overgedragen. Eén der schippers van het eerste uur was kapitein J.H. Maasbach. Het nieuwe schip bood plaats aan 74 gasten, ca. 12 bemanningsleden en 39 leden verzorgend personeel.

De oude "J. Henry Dunant", die tot 1972, 422 vaartochten met in totaal 30.000 gasten en 1500 vrijwilligers had gemaakt, werd verkocht aan de "Stichting Varende Recreatie" in Utrecht en voer tot 2003 onder de naam Prins Willem Alexander. Kort daarop werd de naam Prinsenlander en onder die naam is het schip thans (2014) nog actief.

De eerste officiële tocht met gasten van de nieuwe Henry Dunant was op Maandag 12 maart 1973. Het vertrek was vanuit Willemstad, Noord-Brabant. Deze feitelijke ingebruikname ging gepaard met het nodige vlagvertoon en diverse toespraken. De passagiers kwamen uit de kring Noord-Brabant van het Rode Kruis.



Even voor elf vertrok het schip. Het werd uitgeleide gedaan door een schare kleuterschoolleerlingen en tot op het Hollands Diep begeleid door de plaatselijke brandweerboot als ook door de RP 9 van de Rijkspolitie te water. Na Rotterdam werden Tiel, Amsterdam en Schoonhoven aangedaan waarna het schip op zaterdag weer in de haven van Willemstad terug keerde en de passagiers van boord gingen.



Eind 1985 kreeg de "J. Henry Dunant" (2) een grondige opknapbeurt op de werf van de IJsssel-Vliet combinatie te Ridderkerk. Het schip werd voor 3,5 miljoen gulden aangepast aan de nieuwste veiligheidsnormen. Bovendien werden de hutten aangepast, zodat men met minder mensen een hut hoefde te delen. De slaapzalen hadden plaats gemaakt voor twee- en vierpersoonshutten met eigen sanitair. De renovatie kon ondermeer worden gerealiseerd door de opbrengsten van de 1-2-3 show van de KRO. Deze bracht 1,1 miljoen gulden op voor deze verbouwing. Op 10 maart 1986 werd het schip door H.K.H. Prinses Margriet weer in dienst gesteld en was het weer gereed voor de passagiersvaart in de komende 7 tot 8 jaar.
(gegevens)(meer foto's)

De derde J. HENRY DUNANT

In de negentiger jaren vond men het tijd worden om aan een nieuw schip te gaan denken. Na twintig jaar trouwe dienst was de tweede "Henry Dunant" verouderd. De gasten stelden prijs op meer privacy, de stahoogte was, door de toegenomen gemiddelde lengte, nog nauwelijks voldoende en het schip moest meer het idee gaan geven van een vakantieschip, in plaats van een varend ziekenhuis.
Aan boord van het tweede schip sliepen de gasten in vierpersoonshutten zonder eigen badkamer. Het nieuwe schip heeft uitsluitend tweepersoonshutten met voor elke twee hutten eigen sanitaire voorzieningen. Bovendien werd het restaurant gescheiden van het salongedeelte.

Met de voorbereidingsfase voor de bouw van het nieuwe schip werd in oktober 1993 begonnen. Aan de hand van een programma van eisen werd door scheepsbouwkundig ingenieursbureau Groenendijk & Soetermeer een voorontwerp gemaakt. Bij het ontwerp moest niet alleen rekening gehouden met de veranderde eisen en inzichten ten aanzien van de verzorging en verpleging van de gasten, ook aan de veiligheid en vaartechnische veranderingen en de daarmee gepaard gaande eisen moest de nodige aandacht worden besteed.



Op 8 maart 1995 werd het contract ondertekend voor de bouw van de derde "J. Henry Dunant". De bouw werd, door de Scheepswerf De Hoop Lobith BV, voor een aanbestedingsbedrag van ruim 21 miljoen gulden (excl. BTW) uitgevoerd . Het grootste deel (17 miljoen gulden) werd in de daarvoorgaande jaren bijeengebracht door de TV-actie van "Ron's Jong Geluk Show". De overige gelden kwamen uit de inruil van het oude schip, giften van de plaatselijke afdelingen van het Nederlandse Rode Kruis en van sponsors.

Op 13 april 1995 vond de kiellegging plaats en op 15 december 1995 werd het schip, door H.K.H. Koningin Beatrix, gedoopt. Normaal zou het schip dan ook tewater gelaten worden, maar door de lage waterstand in de Rijn, moest dit enige tijd worden uitgesteld. De afbouw vond vervolgens in Lobith plaats.

Op 1 maart 1996 werd de nieuwe "J. Henry Dunant" door mevrouw M.L. Kok-Roukema, tijdens een vaartocht, overgedragen aan het Nederlandse Rode Kruis. Vervolgens werd er een promotietocht langs diverse steden gehouden, waarbij het publiek in de gelegenheid werd gesteld het schip te bewonderen. Op maandag 18 maart 1996 scheepten de eerste gasten te Willemstad zich in voor een vijfdaagse reis door Nederland.

De nieuwe "J. Henry Dunant" biedt plaats aan 68 gasten en 50 vrijwillige begeleiders. Onder hen bevinden zich verpleegkundigen en een arts. Daarnaast is er een vaste bemanning van 12 mensen. Het schip maakt circa 44 tochten per jaar. Wanneer het schip afgemeert ligt, hebben de gasten gelegenheid aan land te gaan. In de avonduren wordt, meestal door de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis, een programma verzorgd.
Het schip dat werd beheerd door de J.H. Dunant Stichting in Den Haag werd in 2016 verkocht aan Four Seasons Travel Group BV in Hendrik Ido Ambacht. Inmiddels (2019) vaart het rond als de VIOLA van Rijfers Nautical Managemant in Valetta. (gegevens)(folder)

PRINS MAURITS.

Dit kleine broertje van de "J. Henry Dunant" was eigendom van de "Stichting Limburgse Rode Kruisboottochten" en had als thuishaven Sittard.
Het in 1941 als "Frysia XV" gebouwde schip werd in 1968 in gebruik genomen. Met dit prachtige schip, voorzien van een imposante schoorsteen, veel koperwerk en schitterend houtwerk, werden 21 jaar lang dagtochten met mensen, die extra aandacht of verzorging nodig hadden, door Nederland en België, gemaakt. De "Prins Maurits" was voorzien twee salons, twee grote zonnedekken, een gezellige bar en invalideliften.


In 1989 was de "Prins Maurits" aan een grote opknapbeurt toe. Omdat dit enkele tonnen gekosten, besloot men het schip af te stoten. Het schip werd verkocht aan R. Kolsteeg te Maalbommel, herdoopt in "Hertog Jan II" en dee dienst als party- en cruiseschip. In 2015 kreeg het de naam Frisia XV met als thuishaven Antwerpen.
(gegevens)(affiche)

---

SCHEEPSGEGEVENS

GELDERLAND

Europanummer: 2001635
lxbxd 45,24 x 7,36 x 1,52 m
motor vermogen: 330 pk MWM
bouwjaar 1936
werf: Van der Werf te Deelt
aantal passagiers: 1200

In 1936 gebouwd als dagpassagiersschip "Veluwe" voor rekening van Rederij Zwaag te Amsterdam. Vaargebied voornamelijk op en rondom het IJsselmeer. In 1959 omgebouwd tot hotelschip "Arnhem" voor Botel Cruises te Amsterdam. 1972 verkocht aan G. Botter, herdoopt in "Veluwe" en onder Zwitserse vlag gebracht (7001115). Het schip is inmiddels gesloopt.

KASTEEL STAVERDEN

Europanummer: 2305320
lxbxd 48,50 x 7,99 x 1,53 m
m.verm: 2 x 180 pk MWM ('29) 2 x 310 pk Deutz ('62)
bouwjaar 1929
werf: B.G. Fikkers te Martenshoek
aantal passagiers: 800

Gebouwd voor de NV Stoomboot Maatschappij Holland-Veluwelijn te Harderwijk. Dit schip kwam in 1931 in de vaart. Tijdens de oorlogsjaren liep het schip grote schade op. In 1945 grondig verbouwd en 15 m verlengd (1600 passagiers) . Later weer ingekort tot 54,80 m. In 1951 overgenomen door Rederij Flevo te Harderwijk. Het schip is inmiddels uit de vaart genomen.
 

J. HENRY DUNANT (1)

Europanummer: 2310503
lxbxd: 64,56 x 8,20 x 1,74 m
hoofdmotoren: 2 x 260 pk Stork-Ricardo in combinatie met Schottel-roerpropellers.
gasten 74 (na 1968 68 personen)
vrijwillige bemanning: 39 personen
vaste bemanning: 12 personen
(sommige bronnen spreken van in het totaal 67 bemanningsleden.)
indeling: 6 gastenzalen met 12 a 13 bedden
aantal dekken: 4
bouwjaar 1958/59
werf: Bodewes te Millingen (bouwnummer 548)

In 1973 verkocht aan de Nationale Stichting Varende Recreatie in Utrecht en herdoopt in "Prins Willem Alexander". In 2003 verkocht i.v.m. het in de vaart komen van een nieuwe "Prins Willem Alexander".  Verder gegevens: E> SchepenDB.

J. HENRY DUNANT (2)

Europanummer: 2402045
lxbxd: 80,40 x 11,20 x 1,95 m
hoofdmotoren: 2 x 525 pk Stork / Schottelaandrijving
boegschroef: 25 pk Schottel
gasten 74.
vrijwillige bemanning: 50 personen
vaste bemanning: 12 personen
indeling: 6 gastenzalen met 12 a 13 bedden
aantal dekken: 4
bouwjaar 1972/73
werf: Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij (bouwnummer 463)

In 1996 ingeruild bij de werf de Hoop in Lobith. Op 01-10-2005 van uit Delfzijl op tansport naar St. Petersburg. In Rusland omgebouwd tot cruiseschip en herdoopt in : Prinzessin Annabella". Eigenaar: Caravella Cruises in Moskou.
E> SchepenDB.

J. HENRY DUNANT (3)

Europanummer: 2322387
lxbxd 96,30 x 11,40 x 1,70 m
hoofdmotoren: 2 x 868 pk, hulpmotoren 3 x 300 KVA (360 pk)
Het schip maakt voor de voortstuwing gebruik van 2 Aquamaster roerpropellers met elk twee achter elkaar geplaatste, tegengesteld draaiende, schroeven.
noodaggregaat: 103 KVA (123 pk) boegschroef 408 pk
topsnelheid 22 km/uur
gasten 68 personen
vrijwillige bemanning: 51 personen
vaste bemanning 12 personen
bouwjaar 1995/96
werf: De Hoop Lobith BV te Lobith (bouwnummer 364)
E> SchepenDB.

PRINS MAURITS

Europanummer: 2104174
lxbxd 39,60x6,75x1,10 m m.verm: 2 x 168 pk DAF bouwjaar 1941
werf: Jos L. Meijer te Papenburg gasten 100 personen vrijwillige bemanning: 10 personen

Gebouwd als "Frysia XV". In 1968 in de vaart gekomen als "Prins Maurits" voor de Stichting Limburgse Rode Kruisboottochten. In 1989 verkocht aan R. Kolsteeg te Maalbommel, herdoopt in "Hertog Jan II" en doet thans (2008) dienst als party- en cruiseschip.


Naar overige afbeeldingen.






Sitemap




Statistieken