Een primitieve vorm van ijsbreken met behulp van een vaartuig. Al is het hier dan eigenlijk de groot formaat 'hamer' die het werk moet doen.
Een ijsbeukermodel in het Rijksmuseum Amsterdam.
Foto: Rijksmuseum Amsterdam. (groter formaat)

Een door paarden voortgetrokken houten ijsbreker, gebouwd in 1696, op de Amstel. Deze ijsbreker was er niet zo zeer voor de vrachtvaart als wel om de waterschepen voor de brouwerijen doorgang te verschaffen.
Afbeelding T v.d. Horst. Bron: Gemeente Archief Amsterdam. (groter formaat)

Ook niet wat men zich bij een stoere ijsbreker voorstelt: een Langedijker ijsboeier wordt met vereende krachten door de vaart getrokken.
Zie ook Werfboekje m.b.t. de bouw van een ijsboeier.
Foto ingezonden door N. Vader, Broek op Langedijk. (groter formaat)

Niet zo zeer om ijs te breken, maar om houten schepen bij het varen
tegen het ijs te beschermen, is het ijsboord.
Een gordel van houten planken of stalen platen rond het (voor)schip.
Foto: Jacob Olie. Amstel, Amsterdam 12 februari 1897.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.(groter formaat)

Sleepboten vervulden al spoedig een belangrijke taak als ijsbreker. Tijdens de winter van 1940 moest ook de stoomsleepboot Siberië
met haar 590 pk actief worden. [DB 02704173]
Het kompas is in een aparte behuizing buiten,
midden voor de stuurhut ondergebracht.
Foto: Archief Leo Schuitemaker. (groter formaat)

Over het algemeen breken sleepboten het ijs door op het ijs te schuiven waarna ze er door hun gewicht door heen zakken. Zoiets vereist een voorsteven, die niet al te diep steekt. De Herman-Gre is zo een sleepboot. Hij is in 1940 bij Barkmeijer te Vierverlatengebouwd als Vigore II. Afmetingen 18,25 x 4,55 x 1,9 meter.
Eerste motor: 150 Pk Brons, later 450 Pk Deutz. [DB 03140122].
Foto: Archief Harry de Groot. (groter formaat)

Dat men bij een flinke ijsvloer een aardig eind op het ijs kan schuiven, toont deze foto met links Slb. Woelwater en rechts Slb. Golfbreker van Wagenborg Delfzijl. De Woelwater (02204913) werd in 1938 bij Bijlsma in Wartena gebouwd. Afmetingen: 17.21 x 4.55 x 2.35 m Motor: Brons T3L, 150 pk.
slb. Golfbreker (03140109) liep een jaar later ook bij Bijlsma van de werf.
Afm. 17,16 x 4,56 x 2,08 meter. Motor: 180 pk Brons.
Foto: Archief Harry de Groot. (groter formaat)

Aan echte ijsbrekers had men in de naoorlogse jaren rond Amsterdam ondermeer de IJsbreker I en II, de IJsbeer, de Walvis en de Poolvos. De ijsbrekers waren eigendom van Vereniging van Algemene Scheepvaartbelangen Amsterdam. De laatsten, de Walvis (zie foto) en de Poolvos, gingen in 1982 in andere handen over.
Foto: Vereniging van Algemene Scheepvaartbelangen Amsterdam. (groter formaat)

De Walvis brengt de onfortuinlijke vrachtscheepjes Zwaluw en Pax, die 12 km ten zuidwesten van Lelystad 4 dagen geleden in het ijs bekneld waren geraakt naar de Oranjesluizen te Schellingwoude. Foto Jac de Nijs/Anefo 30 december 1962.
Bron: Nationaal archief, bestand.nr. 914-6615. (groter formaat)

Voor zover bekend is de Walvis  momenteel de enige echte ijsbreker, die nog operationeel gehouden wordt. De Walvis werd in 1949 gebouwd en mat 30 x 7,65 meter. Het schip werd met drie 290pk Thomassen motoren voortgestuwd.
Foto: Gert Herreburg, Abcoude. (groter formaat)

De ijsbreker 'Poolvos' is ook nog steeds actief,
maar vaart nu (2018) als duwboot 'Jamaica'. [Fotoserie]
Foto: Pieter Klein, Oranje sluizen, Amsterdam, januari 1979. (groter formaat)

Het voormalige dienstvaartuig, sleepboot en ijsbreker Reiher op een zomerse dag. De bijzondere wijze waarop de ankers geborgen zijn, ziet men meer op Duitse ijsbrekers die op de Rijn actief zijn. Ik heb me laten vertellen dat men dat een zwijnenrug noemt.
Foto: Henry Platje, Koblenz 20 juli 2009. (groter formaat)

Een konvooi met, inmiddels uit het beeld verdwenen, ijsbrekers
nadert de Oranjesluis.
Foto: Pieter Klein, Schellingwoude januari 1979. (groter formaat)

Ook zes jaar later moest er weer in konvooi gevaren worden. Hier vertrekt een konvooi vanaf de Oranjesluizen richting Lemmer.
Foto: Rob Bogaerts/Anefo. Bron: Nationaal Archief nr. 933-1977.
(groter formaat)

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Haarlem.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden!  (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.