top
terug
banner
Naar de Verenigingssite Naar Binnenvaarttaal

BINNENVAARTTAAL


de binnenvaart encyclopedie op internet


Aanvullingen en correcties zijn welkom.


Waaiersluis Gouda

Deel 1



Met mijn oprechte dank aan Carla Yvonne Noomen
en Aad Onneweer voor hun fotosafari.

Naar Menu landzaken, Sluizen.


zonder
De sluis tussen de 'vrije' en gekanaliseerde Hollandse IJssel staat algemeen bekend als 'De Waaiersluis' of 'De Waaierschutsluis'. De sluis beschikt behalve over een stel waaierdeuren ook over een paar vloed- en ebdeuren aan elke zijde. De sluis heeft een wijdte van ca. 6 meter en een schutlengte van maximaal 26 meter. Rond 'gelijk water' kunnen echter schepen tot een lengte van 35 à 40 meter de sluis passeren.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
De deuren zijn niet voorzien van rinketten. Het water wordt de sluis in en uitgelaten door middel van in de muur verwerkte omloopriolen. Deze riolen hebben hun inlaten buiten de eigenlijke sluis aan de buitenzijdes van de sluishoofden. De rinketten/schuiven in deze riolen worden bediend door middel van, in groene zuilen geplaatste, lierachtige mechanismen. Hier op de voorgrond in de foto goed te zien.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Een waaierdeur bestaat uit twee onder een hoek van ca. 75 graden met elkaar geplaatste sluisdeuren. De twee deuren zijn ongelijk van grootte. De breedte van de kleine deur, die de schutkolk afsluit en de puntdeur genoemd wordt, bedraagt ongeveer 5/6 van die van de grote deur, de waaier. De waaier beweegt zich binnen een cirkelboogvormige kamer in de sluiswand: de waaierkas of waaierkelder.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Schematische weergave van de deuren en riolen te Gouda.
In het midden de waaierdeuren. Zoals te zien is vormt de waaier de scheiding tussen de waterstand in de waaierkas en de waterstand in de schutkolk. Verschillen in waterstand worden veroorzaakt door het openen en sluiten van de omloopriolen.
Tekening: Pieter Klein. (groter formaat)


zonder
Als de waterstand bij A lager is dan bij C, dan zal ook de waterstand bij B lager zijn. Worden vervolgens de bovenriolen geopend dan zullen de waaierkassen zich met water tot het niveau van C willen vullen. Hierdoor komt het water in de waaierkas hoger te staan dan aan de andere kant van de waaier, waardoor de deur dicht gedrukt wordt. Sluit men de bovenriolen en opent men de benedenriolen dan zakt het water in de waaierkas en zal het water in de sluiskolk de waaier terugduwen, waardoor de sluisdeuren zich openen.
Tekening: Pieter Klein. (groter formaat)


zonder
Op deze en de volgende foto is de vorm van deze waaierkas goed te zien.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Gezicht naar de 'lage kant' van de sluis. Daar ligt het gekanaliseerde gedeelte van de rivier, dat een vrijwel constant peil heeft. De waaierdeuren of beter gezegd de puntdeuren, zijn gericht naar de 'hoge kant' alwaar het waterpeil flink hoger, maar ook lager, dan het kanaalpeil kan zijn.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Een kijkje op de constructie van de waaierdeur.
Extra verbindingen zorgen voor de nodige sterkte.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Een blik op de gebogen wand waarlangs de waaier loopt. Zoiets kan natuurlijk niet echt waterdicht aansluiten, maar de kier tussen deze muur en de waaier dient toch minimaal te zijn.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Deze constructie van deuren, waarbij de waterdruk op de ene helft van de deur opgeheven wordt door de waterdruk op de andere helft van de deur, maakt het mogelijk de deuren ongeacht de stroming door de sluis of de waterstanden ter weerszijden van de sluis, veilig te sluiten of te openen. Men kan als het waterpeil ter weerszijden van de sluis niet al te veel verschilt, gewoon alle deuren openzetten, opdat ook schepen met een grotere lengte dat de schutlengte van de kolk door de sluis kunnen. Wordt de stroming door de sluis te groot, dan sluit men eerst de waaierdeuren, dan de gewone deuren en vervolgens opent men de waaierdeuren weer, waarna men op normale wijze met de sluis kan schutten.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011.(groter formaat)


zonder
De stang die de deuren doet bewegen ziet er een beetje ieletjes uit. Het is echter ook niet de bedoeling dat er veel kracht gezet moet worden. Waar de puntdeur rechts nog ruimte open laat, zal de waaier deze geheel afsluiten.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Het sluiten van de deuren na laag water. Het water buiten de sluis is inmiddels al weer zover gestegen dat er een flinke stroom begint te lopen.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 21 september 2014. (groter formaat)


zonder
Het peilverschil is nog niet groot maar toch is het wel al duidelijk dat het water zich met kracht tussen de deuren door perst.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 21 september 2014. (groter formaat)


zonder
Het laatste stukje is juist het belangrijkste. Gewone deuren zou men, als er onverhoopt iets tussen de deuren of op de drempel klem zou raken, niet meer open kunnen krijgen.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 21 september 2014. (groter formaat)


zonder
Met het rechter 'liertje' wordt de waaierdeur bewogen.
De linker is voor het rinket in de riolen.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
De duw-trekstang bestaat uit een lange tandheugel. Een rol houdt de stang vrij van de bestrating, maar niet van opspattend of stuivend zand.....
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
De overbrenging en geleiding bij de sluislier is simpel en doeltreffend.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Een dergelijke open constructie is natuurlijk wel erg gevoelig voor verontreinigingen.......
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Een fraai gevormde constructie verbindt de stang met de deur.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


zonder
Het halslager bestaande uit een halsprop en de halsbeugel. Recht daaronder, bij de bodem van de sluis, bevindt zich het tolpunt dat in de sluispot rust. Alles te saam vormt het, het 'scharnier' van de deur.
Foto: Carla Yvonne Noomen, Gouda, 27 maart 2011. (groter formaat)


Naar volgend deel.
Naar Menu landzaken.


Bestandsrevisie februari 2021.




Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden!  (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.



Statistieken