BINNENVAARTTAAL

de binnenvaart encyclopedie op internet

Staaldraad – staalkabel.

Voorgevormd, gegalvaniseerd, rechtsgeslagen, kruisslag, staaldraad (denk ik). Een hele mond vol en daarmee is dan nog niet eens alles gezegd. Staaldraadjes kunnen op diverse manieren tot kabels worden. Weinig dikke draden, bijv. 7x7, leveren stug draad, bijv. voor stagen.
Vele dunne draden, bijv. 6x24+1, leveren soepel draad, bijv. voor lopers.
In de binnenvaart gebruikt met over het algemeen 6 strengsdraad (met hart).
Foto: Jan Meppelink. 14 februari 2008. (groter formaat)

Met een speciale 'code' wordt de samenstelling van de kabel aangegeven. (Men kent een korte en een lange code.) De kabel is vaak voorzien van hennepen vullingen en soms ook van een hennepen hart. Het hennepen hart is er niet alleen voor de vorm, maar het fungeert ook als vetreservoir.
Bij gebruik op bolders en verhaalkoppen kunnen kabels met grote harten, wanneer zij zwaar belast worden, blijvend vervormd raken.
Tegenwoordig gebruikt men ook kunststoffen voor vulling en hart.
Afb.: Website Mennens, Staalkabel-, Hijs- en Heftechniek. (groter formaat)

Tegenwoordig worden lussen en ogen met behulp van pershulzen aangebracht.
Het meest linkse voorbeeld toont een beklede stag, dit doet men om de slijtage aan de zeilen te beperken.
Foto's: Pieter Klein. (groter formaat)

Vroeger werden alle staaldraden gesplitst. Dat vereist het nodige vakmanschap anders krijgt men een rommelig en minder betrouwbaar resultaat.
Het rechtse voorbeeld toont een goede splits die gedeeltelijk bekleed is. De afgekapte tampen van de splits vormen namelijk vaak scherpe uitsteeksels, de vleeshaken, die men liever niet in zijn handen (of tegen de zeilen) moet krijgen.
Foto's: Pieter Klein. (groter formaat)

Het bekleden doet men niet alleen in verband met de 'ruwheid' van staaldraad; de splits veroorzaakt openingen tussen de tieren waardoor water tot in het hart van de kabel kan dringen. Vooral bij stagen wordt de splits over de gehele lengte bekleed. De bekleding moet wel netjes aangebracht en zelf ook voldoende tegen vocht beschermd worden. Het meest linkse voorbeeld laat dus te wensen over.
Foto's: Pieter Klein. (groter formaat)

Voor het bekleden gebruikt men een kleedkuil. Links een houten, deels voorzien van blik voorzien en rechts een stalen. Beiden zijn (naderhand) voorzien van een haspeltje waarop de 'draad', meestal schiemansgaren, maar voor staaldraad soms ook bindseldraad, gewikkeld wordt.
Foto: Carol de Vries, Amsterdam. (groter formaat)

Impressie van het bekleden van touw. Eerst worden de tieren gevuld (trenzen), dan wordt er zeildoek omgewikkeld (smarten) en daarna wordt het met garen of draad omwoeld. Rond de kuil en steel worden een aantal slagen gelegd zodat men het garen, de draad, goed strak rond de smarting krijgt. Het geheel word afwaterend, dus rechts is het laagste punt, gelegd.
Bron: T.J. Noordraven: Schiemanswerk, Uitg. Duwaer & Zn. Amsterdam 1958. (groter formaat)

Een andere methode om lussen, verbindingen en ogen te maken is de zogenaamde (staaldraad)kies. Niet erg fraai en minder zeker*,
maar wel makkelijk, snel en goedkoop.
*3 kiezen geven een zwakkere lus, dan een goede splits of een pershuls.
Foto: Pieter Klein. Leeuwarden 2010. (groter formaat)

Uit de pleziervaart overkomen waaien en daarbuiten nog weinig gebruikt, zijn de zogenaamde oog- en gaffelterminals, die op diverse manieren bevestigd worden. Bij het linker voorbeeld worden na het doorsteken, de draden één voor één terug gebogen, in de huls terug getrokken en met gesmolten lood gezekerd.
Bij het rechter voorbeeld wordt de bus rond de draad gewalsd.
Getoonde verbindingen gebruiken echter verschillende metalen
waardoor makkelijk corrosie ontstaat.
Foto: Pieter Klein. (groter formaat)

Een andere methode voor het maken van ogen en lussen is het gebruik van bindsels zoals hier waar men de jufferblokken met staaldraad gestropt heeft. Ook dit vindt weinig toepassing, want deze bindsels van ijzerdraad zijn toch niet zo betrouwbaar als een goede splits of klemkous.
Van beneden naar boven noemt men de bindsels: knijpbindsel, tweede bindsel en popbindsel.
Foto: Pieter Klein, Leeuwarden 6 juli 2010. (groter formaat)

Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden! (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.

Statistieken