Inmiddels verouderde eenheid van vermogen. Deze werd gelijk gesteld aan 75 kgm/s
wat volgens de huidge normen overeenkomt met 735,498 W.
Tot 1978 de gebruikelijke eenheid voor de opgave van motorvermogens. BHP, Britisch Horse Power, eenheid van vermogen in de Engelssprekende landen,
die overeenkomt met ca. 746 Watt. iPK staat voor indicateur PK's, dat is het in de cylinders ontwikkelde vermogen. Deze
eenheid werd voor de opgave van het vermogen van stoommachines
gebruikt. Daar de in de machine optredende verliezen per machine sterk
verschilden, ging men er toe over het vermogen in aPK's, dat
zijn As-pk's, op te geven. Dit is het vermogen dat de machine aan de
uitgaande as kan leveren, waarmee het vermogen dat voor het aandrijven van
noodzakelijke hulpmachines niet in rekening gebracht wordt. Het aantal aPK's lag 10-15% lager dan het aantal iPK's. Ook deze eenheid werd
voornamelijk voor stoommachines gebruikt.
Voor verbrandingsmotoren hanteert men nPK's,
nominale paardekrachten, of ePK's, effectieve paardekrachten.
Wat men precies onder nPK's verstaat is me niet bekend. Velen stellen het gelijk aan ePK. ePK's is het vermogen aan de uitgaande as van de motor, waarbij alle, voor het
functioneren van de motor noodzakelijke, hulpmachines aangedreven worden.
Dergelijke hulpmachines zijn bijv. de koelwatercirculatie pomp, de smeeroliepomp,
de brandstofpomp, enz. Daar het door de motor ontwikkelde vermogen mede
afhankelijk is van zaken als omgevingstemperatuur, luchtvuchtigheid, bedrijfstijd,
e.d. werden er, door normalisatie bureau's, normen voor het bepalen van
het vermogen opgesteld.
Bekende normbureau's zijn ISO, DIN en SAE. Elk
bureau heeft in de loop der jaren diverse normen opgesteld. De SAE norm
is voornamelijk op Amerikaanse motoren toegepast. De oude SAE norm kwam
ongeveer overeen met het vermogen in Apk's. De nieuwere normen komen
meer overeen met de huidige DIN-normen.
De DIN-normen zijn in West-Europa de meest gebruikte, ze komen ongeveer
overeen met de ISO-normen. Voor bedrijfsvaartuigen
hanteert men meestal DIN 6270-A. Het gemeten vermogen wordt ook wel het
vol-continu vermogen genoemd. Het is het vermogen dat de motor, wanneer deze
dag in dag uit draait, maximaal kan leveren. DIN6270-B wordt door sommigen
het jachtenvermogen genoemd. Het is het vermogen dat een motor
enige tijd kan leveren. De standaard hiervoor in naar ik meen één uur per twaalf
uur. Dit vermogen is ca. 10% hoger dan het Din-A vermogen.
Verder is er nog het voertuigvermogen gemeten volgens DIN 70020. Het is het
vermogen dat de motor gedurende een korte tijd kan leveren. De norm daarvoor
is voor zover mij bekend maximaal 10 minuten per elk heel uur.
Dit vermogen is ca. 20% hoger dan het Din-A vermogen, waarbij dan ook het toerental
van de motor hoger ligt. Het wordt ook wel het onderbroken vermogen genoemd.
Vermogens gemeten volgens een Din-norm noemt men Din-PK's.