top
terug
banner
Naar de Verenigingssite Naar Binnenvaarttaal

BINNENVAARTTAAL


de binnenvaart encyclopedie op internet


Aanvullingen en correcties zijn welkom.


Oude maten




In de diverse geschriften komt men nogaleens oude maten tegen. Ik heb getracht er zoveel mogelijk te verzamelen, maar de lijst is nog niet volledig.




Veel maten en gewichten op  Vanadovv.


Meer maten en gewichten op Vaartips.nl.
Meer maten en gewichten op Wikipedia.

Men dient er rekening mee te houden, dat sommige maten in de loop der tijden andere waarden gekregen hebben.

Tenzij anders vermeld: maten in centimeters.


Amsterdamse maten:
duim: 2,574 cm
voet: 28,31 cm = 11 duimen
vadem: 169,88 cm =  6 voeten
roede: 368,07 cm = 13 voeten
el: 68,781 cm



Engelse maten
Eng. el:  91,44 cm = 1 yard
Eng. duim:  2,547 cm = 1 inch
Eng. voet: 30,56 cm = 1 feet
Eng. Zeemijl: 1852 m = 1 minuut = 1/60 graad
Eng. landmijl: 1609 m
Engelse vadem: 182,9 cm = 2 yard = 1/880 landmijl



Franse maten (Eind Franse tijd)
1 duim: 1 cm
1 palm: 10  cm
1 el: 100 cm



Rijnlandse maten:
duim: 2,61 cm
voet: 31,32 cm = 12 duimen
vadem: 188 cm = 6 voet



Wezelse maten:
duim: 2,452  cm
voet: 29,42 cm = 12 duimen
Diverse bronnen stellen de Wezelse houtvoeten en duimen vrijwel gelijk aan de Amsterdamse voeten en duimen. Het verschil per voet zou slechts 0,5 mm in het nadeel van Wezel bedragen.



Diverse lengte maten:
Oude Zeemijl = 7407 m = 1/15 graad
Kabellengte  225 m
Kabellengte  180 m oude marine maat.
Oude zeevaart kabellengte: 185,2 m = 1/10 zeemijl
Oude vadem:  185,2 cm = 1/1000 zeemijl.
Oude vadem (2): de afstand tussen de toppen der middelvingers bij geheel gespreide armen.
Oude Palm ca. 1 handbreedte = ca. 8 cm
Handspaakslengte: onbekende maat. Gebruikt bij de navigatie in circa de eerste helft van de negentiende eeuw. Windboomslengte: onbekende maat. Gebruikt bij de navigatie in circa het derde kwart van de negentiende eeuw.


Volumematen:
Ton: 1 kubieke meter.
Ton:  200 liter turf, dus gelijk aan een vat ofwel een dubbele hectoliter.
Vat: ca. 200 liter (dubbele hectoliter)
Kruiwagen: ca. 75 liter
Vadem: volumemaat voor hout: 350 x 80 x 20 cm.
Last (graan), Roggelast: ca. 3 kubieke meter.




Gewichten:
Ton: 1000 kg.
Last: 2000 kg. Ook een rogge-last genoemd hetgeen tot verwarring kan leiden met de inhoudsmaat.
Zie ook last in de woordenlijst.
In negentiende eeuwse werken vindt men soms een tekentje dat de aanduiding van een gewichtsmaat vormt.
kg Volgens W.C.H. Staring staat dit teken voor een medicinaal pond van 0,375kg. Dit pond is 12 onzen van 8 drachma elk.
Centner, crs: ca. 50 kg.
Kantje (haring): ca. 94 kg.
(haring)last: ca. 1600 kg. = 14 tonnetjes of 17 kantjes, haring. Ca. 10.000 stuks?
Anker (ansjovis) = vat met circa 30kg.



Overige:
dagwerk: ca 12.500 turven.  (het aantal turven, dat een ploeg veengravers, d.i. 7 man, in één dag kon opleveren.)
Stok: ca. 30 turven.
Schoft: deel van de werkdag. Meestal één-derde of één-vierde deel.



Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden!  (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.



Statistieken