BINNENVAARTTAAL

de binnenvaart encyclopedie op internet

Overige historische vaartuigen

Fragment uit het Gezicht op Keulen in 1531 door Anton Woensam. PD
Mijn aandacht gaat uit naar de schepen bij A en B. Ze tonen overeenkomsten, maar ook verschillen. Het paviljoen en de naar binnen vallende bovenzijde van de voorsteven zijn de belangrijkste overeenkomsten. Wel is de 'gebroken' neus bij het ene schip veel groter dan bij het andere. Een ogenschijnlijk verschil is dat we bij A geen achterstevenbalk of heve zien, terwijl bij B wel, of een achterstevenbalk, of een duidelijke heve, aanwezig is. Mogelijk zijn dit Keulse aken.
Rechtsachter zien we vermoedelijk een Bovenlander, die gejaagd wordt.

Fragment uit het Gezicht op Keulen in 1531 door Anton Woensam. PD
In de voorgrond rechts, een schip gelijk aan A in bovenstaande prent. Vrij duidelijk is nu te zien dat het achterschip een heve heeft en dat de voorsteven ook een vooroverhellend deel kent. Aan het benoemen van de overige schepen in deze prent waag ik me niet.

Fragment uit het Gezicht op Keulen in 1531 door Anton Woensam. PD
Bij de pijl de heve aan de voorzijde van een Keulse aak. Het schip heeft vermoedelijk geen gangboorden en daarom een soort loopplank langs de hoge luikenkap.
Let op de sterk gespreide zijstagen!

Fragment uit het Gezicht op Keulen in 1531 door Anton Woensam. PD
In deze afbeelding is het gebruik van de 'loopplank', de ophanging van het zijroer en het gebruik van de draaglap om bij het stevelen
voldoende te kunnen sturen, goed te zien.

Een model van een Keulse aak uit de 17de eeuw. Het paviljoen is erg klein, maar het schip kan, evenals de schepen in de twee voorgaande afbeeldingen vanaf de ronde luikenkap geroeid of geboomd worden. Ook hier is namelijk aan de hoge ronde luikenkap een soort loopplank bevestigd, waar men over heen en weer kan.
Foto: Han Visser, Emmerich 23-2-2010. © (groter formaat)

Fragment van een gravure uit 1750 getiteld 'Keulsze Reijn aak'. Deze prent toont ons waarschijnlijk ook twee Keulse aken. Op deze afbeelding is duidelijk te zien dat het paviljoenschepen waren. Het model heeft inmiddels zwaarden en berghouten gekregen, maar door het laag liggende berghout is het lastig te zien of het vaartuig aan de achterzijde wel een echte heve heeft.
Prent: Sieuwert van de Meulen, Adolf van de Laan. PD (groter formaat)

Niet geïdentificeerd vaartuig op de Maas bij Venlo. Mogelijk is dit een zogenaamde Hoogmast, maar het kan ook een Walenmajol zijn. Een Herna of iets dergelijks lijkt mij gezien de ronde opbouw (een tent of zoldering) minder waarschijnlijk.
Afbeelding: Fragment van een tekening; herkomst onbekend. (groter formaat)

Op de achtergrond een Amsterdams galei en op de voorgrond een Spaans galei met Latijnse zeilen op het IJ voor Amsterdam.
Afbeelding: Fragment van het Profiel van Amsterdam, toegeschreven aan Johannes Rem, naar Jan Saenredam, naar Willem Janszoon Blaeu, 1606.
Download: Rijksmuseum Amsterdam. PD. (groter formaat)

Het kanonneergalei 'Zeeduivel'. Het schip is gemaakt naar Franse en Zweedse voorbeelden en gleed begin 19de eeuw te water. Er schijnt ook een 'Spaanse' variant (latijnse zeilen?) geweest te zijn.
Bron tekst: Ab Hoving, Modellen vertellen.
Bron afbeelding: Rijksmuseum Amsterdam. PD. (groter formaat)

Een galei naar Spaans model uit de eerste helft van achttiende eeuw.
Bron: Rijksmuseum Amsterdam. PD. (groter formaat)

Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden! (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.

Statistieken