top
terug
banner
Naar de Verenigingssite Naar Binnenvaarttaal

BINNENVAARTTAAL


de binnenvaart encyclopedie op internet


Aanvullingen en correcties zijn welkom.


De Boeieraak



Naar menu oude vissersschepen.

het gaat hier om schepen die overeenkomen met de oude, en volgens mij enig juiste, betekenis van de term


en niet om een soort kruising van tjalk en een lemmeraak: de boeierschuit!
De boeieraak is hedentendage een vrij onbekend type houten vissersschip, van de Zeeuwse wateren. Naast het nog redelijk bekende type bestonden er, volgens sommige bronnen, ook varianten voor het vrachtvervoer en dergelijken. De boeieraak is een aak met heve's;, een platte bodem en hoekige kimmen. Alle types bezitten een roersteven en ook een aangezette voorsteven is bij diverse modellen aanwezig. Boeieraken zijn vaak grotendeels open, maar vaak gedekt tot aan de mast en geregeld ook voorzien van een klein achterdek. Voor en achter eindigen de heves tegen het potdeksel; deze heves zijn aldaar vrij smal. De berghouten lopen niet tot de stevens door, maar eindigen daar waar ze de heve raken. Het boeisel is in de zijde vrij breed, maar kan plaatselijk verlaagd zijn. Het boeisel staat vrijwel vertikaal. Het vaartuig werd onder meer gebruikt voor de oestercultuur.


zonder
Een tekening van een ECHTE boeieraak. Zie ook bij J.P. Kuyt op Zeeland.net.
Al is het op deze tekening niet duidelijk te zien; het scheepje heeft voor en achter echt een heve: de kenmerkende eigenschap van dit soort aken. Dit vissers-vrachtscheepje werd op de Zeeuwse wateren gebruikt. Doordat het zijn naam heeft moeten delen met een watersport variant van de boeierschuit is het type sterk in de vergetelheid geraakt.
Tekening: M. Seghers. (groter formaat)


zonder
Een boeieraak van 10,5 x 3 x 0,5 meter als visserman zoals deze door Ir. E van Konijnenburg in beeld werd gebracht. De tekeningen van Konijnenburg waren, zo zegt men, veelal gebaseerd op opmetingen welke door zijn assistent W.K. Versteeg waren verricht. Mogelijk waren daardoor bepaalde aspecten niet bij de tekenaar bekend en zorgt dit voor enige discrepantie tussen wat de verschillende bronnen over dit type vermelden. Zo tekent Maurice Seghers het scheepje met breder boeisel, dat ook op voor- en achterschip een zekere breedte houdt en met een aangezette, maar duidelijk aanwezige stevenbalk.
Tekening naar Ir. E van Konijnenburg. Bron: www.ssrp.nl. (groter formaat)


zonder
Opvallend is het door Konijnenburg getekende vlak; dit bestaat bij deze visserman namelijk uit drie delen. Ook is er in deze tekening een duidelijk verschil tussen bak- en stuurboordszijde en lijkt het berghout, bij het hier afgebeelde scheepje, lager te liggen dan in de daar boven staande tekening.
Het model van Jules van Beylen in bezit van het Maritiem Museum Rotterdam (AE>) toont meer de vormen zoals Seghers die tekent.
Tekening naar Ir. E van Konijnenburg. Bron: www.ssrp.nl. (groter formaat)


zonder
Het door Konijnenburg getekende vaartuig heeft, afgezien van de dwarsdoorsnede, veel van het door F v Duijvendijk in 1871 getekende scheepje dat een lengte heeft van 40 voet en een laadvermogen van 18 ton. Dit is echter een scheepje zonder bun, met een geheel open ruim maar wel met een aangezette stevenbalk.
Tekening: F. v. Duivendijk 1871. Bron: Maritiem Museum Rotterdam.
(groter formaat)


zonder
Ook Konijnenburg kent een boeieraak zonder bun. Dit scheepje is echter uitgerust met een luikenkap, een strijkbare mast en een roefje. Ook de holte is, zoals men in het grote formaat en hieronder kan zien, beduidend groter. Helaas zijn mij de afmetingen van dit vaartuig niet bekend. Dit vaartuig bezit wel een stevenbalkje.
Tekening naar Ir. E van Konijnenburg. Bron: www.ssrp.nl. (groter formaat)


zonder
De aquarellen van de dwarsdoorsnedes van het voorgaande vaartuig tonen een gladboordig lichtgebogen onderboord en een compleet plat vlak. Het typerende kenmerk van de aken, de heves zijn duidelijk in beeld gebracht. Opvallend bij de boeieraak is, dat de berghouten niet over de heves doorlopen. De verhouding tussen onderboord en boeisel is weer meer zoals men
dat bij de tekening van Seghers kan zien.
Seghers tekent trouwens een scheepje met duidelijke zeezwaarden. De overige afbeeldingen op deze pagina tonen binnenzwaarden.
Aquarel Ir. E van Konijnenburg. Bron: Maritiem Museum Rotterdam.


zonder
Deze fraaie aquarel van Konijnenburg toont een kleine boeieraak. Deze heeft een kleine roef, meer zoals het kot of beun op de vissersschepen. Mogelijk is het een scheepje voor de mossel en oestercultuur. Ook hier treft men echter binnenzwaarden. Zoals gezegd zijn de impressies van Konijnenburg niet altijd voor de volle 100% betrouwbaar.....
Voor- en achterschip zijn, vooral vergeleken met de voorgaande modellen, nogal spits. Opvallend zijn op het voorschip ook de uitsparingen in het nogal lage boeisel. Zijn het dolgaten en kan het scheepje geroeid worden?

Men kan dus met een gerust hart stellen
dat de  'boeieraak' nogal variabel van model is.

Aquarel Ir. E van Konijnenburg. Bron: Maritiem Museum Rotterdam. (groter formaat)


zonder
Vergelijkt men de voorgaande boeieraken met heve met deze Boeierschuit van Konijnenburg dan zijn de verschillen tussen beide scheepstypes overduidelijk, terwijl het verschil met de hierna volgende boeieraak met ronde vormen, klein zijn. Toch worden de stalen navolgers van de Boeierschuiten
veelvuldig boeieraak in plaats van boeierschuit genoemd.
Tekening naar Ir. E van Konijnenburg. Bron: www.ssrp.nl. (groter formaat)


zonder
Dit 7,3 meter lange, voornamelijk door watersporters als 'Boeieraak' betitelt, scheepje uit 1912 heeft weinig met de eerder getoonde heveaken van doen. Het is een vissersscheepje naar Fries model, een visaakje, dat als jacht, als boeier, opgebouwd zal worden.
Bron vergeten te noteren, helaas.


Bestandsrevisie maart 2020



Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden!  (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.



Statistieken