BINNENVAARTTAAL

de binnenvaart encyclopedie op internet

Motorscheepjes

Naar menu 'Oude Schepen'.
Naar menu fotoseries.

Vrij veel mensen maken geen onderscheid tussen motorscheepjes en luxe-motors. In mijn ogen is het echter gerechtvaardigd dat onderscheid wel te maken. Het motorscheepje was meer bedoeld voor de regionale vaart, terwijl de Luxe-motor meer voor de grotere afstanden en het ruimere vaarwater was. Onder de motorscheepjes vindt men dan ook meer exemplaren die duidelijk aan hun vaargebied of aan hun gebruik aangepast zijn. Verder zijn er natuurlijk de nodige exemplaren die tussen deze twee groepen in hangen of er net buiten vallen. Men kan nu eenmaal niet alles netjes in vakjes verdelen.

Een wel heel klein motorscheepje, maar waarschijnlijk ooit toch een echt vrachtschip geweest. Ik meen me te herinneren dat het van een familie Meeter was.
Foto: Pieter Klein, Goingarijpsterpoelen augustus 1996. (groter formaat)

ms. 'Marian'. Een fraai motorscheepje met kookherft en stalen Belgische luiken in de haven van de mijnen bij Beringen. Het scheepje heeft een sterk naar binnenvallend hek en een fraaie zeeg, maar de holte valt zo te zien tegen. Opvallend is ook de geringe kruiphoogte.
Inzender: 'KvM' van Spitsen.be. (groter formaat)

De 'Hoop op zegen' van schipper Lagerburg op het Noord-Hollandskanaal net binnen de Willem I sluizen. Het scheepje werd in 1924 bij v.d. Werf in Sneek gebouwd en mat 24,08 x 4 x ca. 1,6 meter. Het laadvermogen bedroeg ca. 73 ton. Nadat in 1952 kalffdekken geplaatst werden steeg het laadvermogen naar 87 ton. In 1972 lijkt men de beroepsvaart de rug toegekeerd te hebben en zijn de ijken lager geplaatst. Het laadvermogen zakte daardoor naar 52 ton. [Eerste meting L1611N]
Foto: Pieter Klein. Amsterdam zomer 1979. (groter formaat)

De 'Hoop op zegen' van schipper Lagerburg op het Noord-Hollandskanaal nabij 't Schouw. Het boeisel en daardoor ook het hek zijn bij dit scheepje vrij laag.
Foto: Pieter Klein. Landsmeer ca. 1978

De 'Marjan' is een motorscheepje dat wat meer zeeg vertoont. Het is in 1913 bij Scheepswerf De Waard van de Gebroeders Boot te Leiderdorp als motortankschip gebouwd en werd uitgerust met een 25 PK motor. Het scheepje, dat toen 'Dienke' heette, mat 14,74 x 2,84 x 1,04 meter en was 11,5 ton groot.
Brandmerk: 4804 B Amst 1956
Foto: Pieter Klein, Sijbesloot, jaren 90. (groter formaat)

De eerste eigenaar van het scheepje was de Fa. van der Elst en Matthes te Weesp. De firma bezat vanaf 1852 een Sal-Ammoniacfabriek dat het ammoniakwater van gasfabrieken verwerkte. In de tijd dat het scheepje in de vaart kwam was deze Amsterdamse fabriek reeds naar Driemond/Weesoerkarspel verhuisd.
Foto: Leo Schuitemaker, Hasselt 26 juli 2017. (groter formaat)

Vermoedelijk kreeg het scheepje in 1938 kalffdekken want bij meting A9735N was het laadvermogen gestegen naar 11,5 ton. Het bedrijf had in zijn hoogtijdagen 18 schepen tot haar beschikking. In 1962 verkocht de Gemeente Amsterdam als enig aandeelhouder de fabriek aan de firma Loos & co. Het scheepje kwam bij een Friese sluiswachter terecht, die het casco opknapte en er een recreatievaartuig van maakte.

(Bronnen:s2ho.nl/LSD, nl.wikipedia.org/wiki/Centrale_Ammoniakfabriek, www.delpher.nl/nl/kranten/ en kustvaartforum.com)

Foto: Leo Schuitemaker, Hasselt 26 juli 2017. (groter formaat)

Het Achterschip motorscheepje 'Admiraal' uit Sneek.

Berghout.
Hekplaat.
Hek.
Hekwerk, hekreling.

In veel gevallen zijn de hedendaagse motorscheepjes voorzien van een stuurhut die hoger en soms ook groter is dan het originele exemplaar. Blijkbaar vond men vroeger schoonheid veelal belangrijker dan comfort en men zag er geen been in als iemand de gehele dag in gebogen houding moest staan.
Tegenwoordig denkt men daar anders over.
Foto: Pieter Klein, Sneek, september 2001. (groter formaat)

Het Langedijker motorscheepje 'Trijntje', gebouwd in 1904 voor de Gebroeders Waal, Oud-Karspel. Afmetingen 12,9 x 3,6 x 1,1 meter en iets meer dan 18 ton. De motor was een 9 PK Deutz. In 1942 was het scheepje eigendom van de N.V. Hollandsche Melksuiker Fabriek in Uitgeest en heette toen H.M.S. 6.
[Meting Ar307N ] Het scheepje lijkt erg hoog op het water te liggen. Misschien ontbreken de toch wel zware buikdenning en luikenkap bij dit scheepje nog.
Foto ingezonden door N. Vader, Broek op Langedijk. (groter formaat)

Daar de 'Elisabeth Maartje' schijnlichten voor de stuurhut heeft en het roefje wel erg laag is, zou ik het een motorscheepje willen noemen. Het scheepje werd in 1925 bij Limborg en Jansen in Nieuw-Lekkerland voor een telg van het schippersgeslacht Korporaal gebouwd. De voortstuwing geschiedde met een Kromhout M2 gloeikopmotor van 30 pk. Brandmerk 1073 B Dord 1928.
Foto: Leo Schuitemaker, Hasselt 26 juli 2012. (groter formaat)

Het scheepje meet 24,5 x 4,56 x 1,52 meter en heeft een laadvermogen van circa 86 ton. [Meting D3583N] Het witte boeisel doet de lijn van het scheepje goed uitkomen en ook het fraai gevormde hek komt goed tot haar recht. Duidelijk ziet men ook dat het dek van het achterschip gepotdekseld ligt en met enige moeite ziet men ook het schijnlicht op het brugdek. De stuurhut is mooi laag gehouden.
Foto: Leo Schuitemaker, Hasselt 26 juli 2012. (groter formaat)

'Niets Zonder Gods Zegen' werd in 1925 bij de Bock en Meijer in Oude Wetering in opdracht van G. Van Veen uit De Kwakel NH gebouwd. De afmetingen bedroegen 18,52 x 3,76 x 1,35 meter, groot ca. 46,5 ton. Brandmerk 669 B Leid 1928. Volgens Meting D3583N was het scheepje voorzien van een 16 PK motor, later werd dat, naar men zegt, een 30 PK Kromhout.
Foto: Joost Roelands, Sluis Engelen 28 maart 2012.(groter formaat)

Volgens de Schepengalerij bij de LVBHB was het scheepje, dat men als beurtmotor wenst te kwalificeren, vooral in de zandvaart actief. Het hijstuig stamt echter niet uit de zandvaart en ook voor de beurtvaart is de giek te kort. Het heeft louter een decoratieve en misschien recreatieve waarde. Het scheepje werd in 1965 aan de vrachtvaart onttrokken. De stuurhut is niet alledaags. Deze heeft op de stalen onderbouw alleen een voorkant. Een 'tentje' zorgt voor de verdere beschutting tegen de elementen. Voor de stuurhut ziet men nog net de toegang van de machinekamer waar tegenwoordig een DAF geïnstalleerd is.
Leo Schuitemaker, Vlissingen 27 juli 2013. (groter formaat)

Het scheepje van achter gezien. Werkelijk een fraai model met een mooi roefje waarvan de ramen met schuifblindes afgesloten kunnen worden. Houten settelboorden zijn bij motorschepen niet echt gebruikelijk.
Leo Schuitemaker, Vlissingen 27 juli 2013. (groter formaat)

Bijna van gelijk model als het motorscheepje zijn sommige beurtmotors. Het scheepstype beurtmotor heeft vaak een zwaarder berghout en extra slijtstrippen bij het voorboegen. Ook bij deze 'Wilhelmina' zijn dezen te vinden.
Ook zijn roef en stuurhut op veel beurtmotors vaak klein.

Verwarrend is dat zowel dit scheepstype, als ook elk ander motorschip dat beurtvaart bedrijft, 'beurtmotor' genoemd wordt.

Foto: Pieter Klein, Haarlem augustus 2011. (groter formaat)

De 'Wilhelmina' werd in 1922 op de werf van P. en A. Ruijtenberg te Raamsdonkveer, onder de naam 'Catharina Maria' voor S. & S. van der Sluijs uit Drimmelen gebouwd en mat 21,66 x 4,63 x 1,46 meter. Het laadvermogen komt daarbij op circa 70 ton. Het schip was voorzien van een 22 PK Deutz-Brons, die na verdieseling ca. 30 PK werd. In 1929 gaat het schip 'Wilhelmina' heten.
[Meting Zb1164] [Brandmerk 322 B Breda 1929]
Het scheepje, dat toen nog een losinstallatie bezat, heeft met zand, grind, rijshout, e.d. op de benedenrivieren gevaren. Naar men zegt heeft men ook zelf, met een knijpbak, zand op de rivieren gewonnen. Van beurtvaren is, ondanks het model van het schip, dus geen sprake geweest.
Foto: Pieter Klein, Haarlem augustus 2011. (groter formaat)

Bestandsrevisie Juli 2020.

Sitemap

© 1997-heden; Vereniging 'De Binnenvaart', Dordrecht. Redactie: Pieter Klein, Amsterdam.
De rechthebbenden kunnen niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van het gebruik van deze site,
noch voor de gevolgen van het gebruik van de in deze site opgenomen links!
Deze site gebruikt cookies!
Zonder toestemming vooraf, is gehele of gedeeltelijke overname van enig deel uit 'Binnenvaarttaal' verboden! Veel inzenders zullen echter een verzoek tot het (her)gebruik van het getoonde materiaal inwilligen. (meer informatie)
Kopieën naar Facebook, Pinterest, en andere doorgeefluiken zijn echter niet toegestaan!

Deze site is geoptimaliseerd voor een resolutie van 1024x768 px.,

U wordt verzocht eventuele gebreken te melden! (meer informatie)

Mijn dank gaat uit naar ALLEN, die mij met deze site helpen of geholpen hebben.

Pieter Klein:
Redacteur, auteur, ontwerper en webmaster.

Statistieken